Mavi yaka nedir? çalışanları, çalışma şekline ve derecesine göre sınıflandıran bir deyimdir. İş dünyasındaki çoğu kişi “Mavi Yakalı” ve “Beyaz Yakalı” çalışanların ne manaya geldiğini biliyordur.
Çünkü iş hayatına başladıktan sonra mavi ve beyaz yaka sık sık duymaya başladığımız iki kavram olarak devamlı karşımıza çıkıyor.
Hangi işletmede olursa olsun, çalışanların organizasyonel yetenekleri esas alınarak sınıflandırılması mavi yaka ve beyaz yaka terimlerini şekillendiriyor.
İş hayatında teorik olarak bu terim kullanılsa da çalışanlar arasındaki bu ayrımcılık İş Kanunu veya diğer mevzuatlar kapsamında kesin olarak belirtilmemiştir. Bu ayrım genellikle çalışma şartları ve nitelikler noktasında ortaya çıkıyor ve iki tip çalışan birbirinin bütünleyicisi olarak şirketlerde çalışıyor.
BEYAZ YAKA NEDİR?
Beyaz yaka zihinsel gücüyle, masa başında çalışır. El emeğine dayanmayan işlerde çalışan beyaz yaka daha çok araştırma geliştirme ve idari işlerde faaliyet gösterir. Memurdan yönetici pozisyonuna kadar geniş bir çevre bu kapsam içinde yer alır. Bu grup teknolojiyi ağırlıklı olarak daha çok kullanır. Beyaz yaka için üretim yönetimi, mühendislik, kalite yönetim ve kontrol, laboratuvar, Ar-Ge, üretim planlama, bakım onarım, depolama, sevkiyat, pazarlama ve satış gibi pek çok farklı pozisyonlarda bulunabilir.
MAVİ YAKA NEDİR?
Mavi Yaka bedensel gücüyle maaş veya süreli ücret karşılığı çalışan işçileri temsil eder. Mavi yakalılar el emeğine dayanan işlerde çalışır. Mal veya hizmet üretimi yapan bir işletmede, arazide, sahada veya üretim aşamasında birebir emek ve gayret sarf eden ve zihin gücüne oranla daha fazla beden gücüne dayalı işlerde çalışan mavi yaka, maaş harici parça başına, saatlik veya yevmiye usulü ücretlendirilebiliyor.
MAVİ YAKA VE BEYAZ YAKA ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?
Mavi yaka işçi sınıfı, beyaz yaka ise ofis çalışanı olarak nitelendirilir. Beyaz ve mavi yaka arasındaki iş gücü özelindeki en büyük fark ise, Mavi yaka zihinsel gücünün yanında ağırlıklı olarak beden gücünü de kullanır. Beyaz yakanın iş gücü özelinde ise zihinsel gücü ve masa başı iş aktiviteleri yer alır.
PEKİ NEDEN MAVİ VE BEYAZ RENKLER?
Sahada beden gücünü kullanan çalışanın kıyafeti çabuk kirleneceği için bu çalışan grubunun üniforma rengi mavi olarak belirlenmiştir. Ofiste çalışan kesim, genelde çalışma ortamı temiz olduğundan dolayı ise rengi beyazdır.
Mavi yaka saatlik ve haftalık yevmiye biçiminde ya da aylık maaşla ücretlendirilir. Beyaz yaka ise genelde aylık maaşla çalışır.
Beyaz yaka için genellikle kılık kıyafet kuralları vardır. Beyaz yaka sinek kaydı tıraş olmalı, en azından derli toplu giyinmelidir. Mavi yaka ise giyim Beyaz yaka’ya oranla giyim konusunda daha rahattır. Spor kıyafetleri tercih edebilir ya da üniforma giyebilirler. Eğer çalışma sahası tehlikeli ise baret başta olmak üzere koruyucu kıyafetler giymesi çok önemlidir.
Öte yandan, İş Kanunu 63. madde gereği haftalık çalışma saati 45 veya 66 saatten fazla olamaz. Mavi yakalıların beyaz yakadan bu anlamda hiçbir farkı yok. Öte yandan fazla mesai hem mavi yaka hem de beyaz yaka için söz konusu olabilir. Kanun nazarında beyaz yaka da mavi yaka da eşittir. Her iki çalışan da sendikaya bağlı çalışabiliyor.